Oddaję w Wasze ręce krótką prezentację na temat technologii webowych - czyli języków programowania webowego używanych do tworzenia stron internetowych. Niniejszy materiał nie jest tutorialem, ale pewną syntezą ukazującą charakterystykę poszczególnych języków. Krótko mówiąc, chcę tu pokazać "co do czego możemy użyć".
Wielu z nas codziennie korzysta z sieci internetowej, posługując się różnymi urządzeniami, czy to komputerami stacjonarnymi, laptopami, tabletami czy smartphonami. Do tego wszystkiego dochodzi także wielość systemów operacyjnych na których pracują te urządzenia - mamy więc systemy z rodziny Windows, Linuxa, iOS, Unix oraz Android. Jak zatem opublikować w sieci informację by była ona w sposób jednoznaczny wyświetlana na wszystkich urządzeniach i w systemach operacyjnych. W tym celu wymyślono język HTML i inne technologie webowe.
Do podstawowych językowych narzędzi webmastera zaliczamy:
1. Język znaczników HTML.
2. Kaskadowe Arkusze Stylów - nazywane w skrócie CSS
3. Język skryptowy JavaScript
4. Język skryptowy PHP
5. Strukturalny język zapytań SQL
Trzeba tutaj na początku wyjaśnić jeszcze dwa pojęcia związane w powyższymi technologiami webowymi, a mianowicie rozróżnienie na języki FRONT-ENDOWE i języki BACK-ENDOWE.
Jeśli wyobrazimy sobie naszą stronę w internecie umieszczoną na serwerze, jako górę lodową. To ta część którą widzą wszyscy to znaczy loyaut strony (jej wygląd) i jej zawartość - nazywamy Frontendem (wierzchołek góry lodowej).
Natomiast cała mechanika strony, systemy logowania, połączenia z bazą danych - to cały nasz backend, czyli część ukryta przed użytkownikami sieci (część góry lodowej pod wodą). Dlatego też języki webowe możemy podzielić na języki front-endowe i back-endowe.
Do języków front-endowych zaliczamy: HTML, CSS i JavaScript. Kod tych języków jest jawny, to znaczy że każdy użytkownik może podejrzeć nasz kod poprzez przeglądarkową funkcję "pokaż źródło strony".
Weźmy na przykład projekt wykonany wspólnie z moimi uczniami - a mianowicie strona WWW, której loyaut ma formę tabletu. Strona ta w czystym HTML-u jest oparta na prostej budowie na tzw. kontenerach (znacznikach div).
Język HTML służy przede wszystkim do wyświetlenia podstawowej zawartości strony. Jest też środowiskiem do implementacji skryptów javascript i php. W starszych rozwiązaniach języka HTML zachodziła konieczność obstylowywania strony wewnątrz kodu HTML. We współczesnych rozwiązaniach oddzielono warstwę zawartości strony od jej wyglądu. Dlatego czysty HTML nie musi zawierać już w sobie informacji o wyglądzie naszej strony.
Stało się to możliwe dzięki wprowadzeniu tzw. Kaskadowych Arkuszy Stylów (CSS). Składnia języka CSS zawiera w sobie informację na temat samego wyglądu strony.
To właśnie dzięki "magii" CSS-a przykładowa strona czystego HTML-a może wyglądać jak tablet, smartphone czy jak jeszcze to sobie jeszcze wymyślimy.
Czyli nasz CSS zawiera informacje na temat cech jakie mają mieć moje poszczególne elementy w HTML-u. I tak konkretny kontener ma mieć kolor czarny i ma wyglądać jak obramowanie tabletu, a inny ma posiadać tło tapety systemu Windows by wyglądać jak ekran tabletu itd.
Kolejnym elementem naszej webowej układanki jest skryptowy język JavaScript. Na początek ważna informacja JavaScript i Java to zupełnie dwie inne rzeczy, Java jest typowym językiem programowania posiadającym zupełnie inną składnię. Ale wróćmy do naszego JavaScript. Za pomącą tego języka możemy wprowadzić interakcję na naszej stronie internetowej, dodawać ciekawe animacje i inne tzw. fajerwerki na stronie.
Kod języka JavaScript jest wykonywany po stronie klienta w środowisku przeglądarki internetowej, dlatego też jest on implementowany w kodzie języka HTML jako skrypty zawarte w znacznikach <script></script> lub też jako zewnętrzne pliki skryptowe z rozszerzeniem *.js.
Do języków back-endowych zaliczamy: PHP i SQL. Kod tych języków jest ukryty, to znaczy że użytkownik nie może zobaczyć naszego kodu w przeglądarce internetowej. Polecenia języka PHP czy SQL są wykonywane po stronie serwera, a w środowisku przeglądarki internetowej użytkownik widzi tylko wynik działania skryptu.
W języku PHP możemy tworzyć całą tzw. mechanikę naszej strony, czyli element który odpowiada za jej funkcjonalność, na przykład: systemy logowania, przesyłanie informacji z formularzy na serwer, obsługa poczty elektronicznej i wiele innych rzeczy.
Z kolei SQL jest strukturalnym językiem zapytań do baz danych. Jest on wykorzystywany w technologii webowej, jako umieszczone sekwencje języka wewnętrz struktury kodu PHP. Dzięki tej kooperacji SQL i PHP nasze strony internetowe mogą komunikować się z określoną bazą danych. A to pozwala nam na tworzenie całych systemów zarządzania treścią tzw. CMS-ów, jak np. Wordpress czy Joomla.
